Print Friendly, PDF & Email

Atik Valide Külliyesi

Eski Valide Camii ve Külliyesi müftülük kayıtlarına göre Atik Valide Camii, İstanbul’un Üsküdar ilçesinde II. Selim’in eşi, III. Murat’ın ise annesi Afife Nur-Bânû Valide Sultan tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmış olan camii ve külliye. Yapılış tarihi 1583’tür.

Külliye, cami, medrese, tekke, sıbyan mektebi, kervansaray, hamam, darülkurra, darüşşifa’dan oluşur.

Caminin kubbesi altı dayanak üstündedir. İki yanından ikişer yarım kubbeyle çevrelenmiştir. Dışarı doğru çıkıntılı mihrab tarafında beşinci yarım kubbe bulunmaktadır. Mihrab tarafındaki çiniler, İznik çinilerinin en güzel örneklerindendir.

Adres ve Konum

Validei Atik Mahallesi, Toptaşı Meydan Sk. No:1, 34664 Üsküdar/İstanbul

Ayazma Camii

Ayazma Camii, İstanbul’un Üsküdar ilçesinin Aziz Mahmud Hüdayi Mahallesi’nde yer alan, Osmanlı Dönemi’nden kalma tarihi bir camidir. 26. Osmanlı Padişahı III. Mustafa tarafından, annesi Mihrişah Emine Sultan ve ağabeyi Şehzade Süleyman adına yaptırılmıştır. Mimarı Mehmed Tahir Ağa’dır. Yapımına 1758 yılında başlanan cami, 2 yıllık inşaat sürecinden sonra 1760 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı ve Barok esintilerini yansıtmaktadır.

Yıldırım düşmesi sonucu yıkılan caminin minaresi, 1872 ve 1881 yıllarında yeniden inşa edilmiştir. 1953 yılında tekrar onarılan cami, yakın zamanda tekrar restorasyona girecektir.

Caminin bulunduğu yerde daha önce Ayazma Sarayı ve bahçesi olduğundan bu ismi almıştır. Mimari stil olarak batı etkilerinin görüldüğü bir camidir. Üç kapılı avludan camiye merdivenle çıkılır. Minaresi tek şerefeli merkezi kubbeli, kubbe de dört taşıyıcı payandaya oturtulmuş ve tabanı mermerlerle döşenmiştir. Güney cephesinde III. Mustafa Türbesi’nde olduğu gibi bir kuş evi dikkat çeker. Minberinde oymalı renkli mermerden, mihrabın içi kırmızı somakidendir. Binanın batısındaki hünkar mahfilinin duvarlarında İtalyan çinileri yer almıştır. Cami içinde Hattat Seyyid Abdullah ve Hattat Seyyid Mustafa`nın yazıları vardır. Haziresinde 43 adet mezar bulunmaktadır. Sol köşesinde bulunan Sultan III. Mustafa Çeşmesi, Şair Zihni’nin kitabesi ile süslüdür.

Arkasında, yine aynı tarihte yaptırılıp; 1914 yılında yeniden inşa edilen Şemsipaşa İlköğretim Okulu vardır.

Adres ve Konum

Aziz Mahmut Hüdayi Mahallesi, Mehmet Paşa Değirmeni Sokaği No:10, 34672 Üsküdar/İstanbul

Aziz Mahmut Hüdayi Camii

Aziz Mahmud Hüdayi Camii, İstanbul’un Üsküdar ilçesinin Aziz Mahmud Hüdayi Mahallesi’nde yer alan, Osmanlı Dönemi’nden kalma tarihi bir camidir. Kanuni Sultan Süleyman’ın torunu olan Ayşe Hümaşah Sultan tarafından, üçüncü eşi Aziz Mahmud Hüdayi adına yaptırılmıştır. Yapımına 1589 yılında başlanan cami, 6 yıllık inşaat sürecinden sonra 1595 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

Zamanla harap olan cami, 1855 yılında Sultan Abdülmecid tarafından onarılmıştır. Daha sonra 1910 yılında yıldırım düşmesi sonucu yıkılan minaresi onarılmıştır. 1912 yılında Hıdiv İsmail Paşa’nın kızı Prenses Fatma öncülüğünde ve 1975 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü öncülüğünde tadilat geçirmiştir. Cami şu an kapsamlı bir onarım sürecinden geçmektedir.

Özgün planda bir tekke olarak inşa edilmiştir. Daha sonra camisi, imareti, türbesi, kütüphanesi, hünkâr mahfeli, çeşmesi, derviş hücreleri, şeyh evi, fırını ve hamamı yapılmıştır. Caminin bulunduğu bölge 2008 yılındaki düzenlemelere değin Gülfem Hatun Mahallesi olarak anılıyordu. Cami, Ahmet Çelebi Camii’ye çok yakındır. Caminin banisi Aziz Mahmud Hüdayi, külliyenin bahçesindeki türbede medfundur.

Adres ve Konum

Aziz Mahmud Hüdayi Mah, Cami İçi, Aziz Mahmut Efendi Sokağı D:1, 34672 Üsküdar/İstanbul

Çinili Camii

Çinili Camii, Orta Valide Camii ya da Mahpeyker Kösem Valide Sultan Camii, İstanbul’un Üsküdar ilçesinin Murat Reis Mahallesi’nde yer alan, Osmanlı Dönemi’nden kalma tarihi bir camidir. I. Ahmet’in eşi olan Mahpeyker Kösem Valide Sultan tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1638 yılında başlanan cami, 2 yıllık inşaat sürecinden sonra 1640 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

Zamanla harap olan cami, 1938 ve 1965 yıllarında onarılmıştır.

Özgün planda bir camii olarak inşa edilmiştir. Daha sonra medresesi, şadırvanı, sebili, mektebi, çeşmesi ve hamamı yapılmıştır. Caminin bulunduğu bölge Murat Reis Mahallesi olarak anılmaktadır. Caminin banisi Mahpeyker Kösem Valide Sultan, I. Ahmet Türbesi’nde medfundur.

Adres ve Konum

Validei Atik Mahallesi, Allame Cd. No:1, 34664 Üsküdar/İstanbul

Doğancılar Çakırcı Hasan Paşa Camii

Cami, ismini verdiği Doğancılar Meydanı’ nda ve bu isimle anılan parkın karşısındadır. 955(1548) tarihinde Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Banisi Çakırcıbaşı Hasan Paşa’dır. Camii Çakırcıbaşılığı zamanında yaptırdığı için o namla meşhur olmuştur. Yapılışından 309 sene sonra şimdiki şekliyle ihya edilmiştir. Bu tamir sırasında, dikdörtgen plânlı cami bütün eski hüviyetini kaybetmiştir. Yalnız mermer söveli cümle kapısı ile kesme taştan yapılmış minare kaidesi orijinalliğini koruyabilmiştir. Kapı kemeri siyah-beyaz mermerden alternatişi olup Sinan Devri’nin bütün güzelliğini taşımaktadır. Cami, duvarları kârgir çatısı ahşaptır. Sol taraftaki minaresinin gövde ve petek kısımları tuğladan olup üzeri sıvalıdır. Kıble tarafındaki duvarı üzerine iki kuş evi yapılmıştır. Son cemaat yerinin Ramazanoğlu Sokağı ile Doğancılar Caddesi’ne açılan kapıları vardır. Ramazanoğlu Sokağı’na açılan kapı, Mektep Kapısı ismini taşımaktadır.

Adres ve Konum

Aziz Mahmut Hüdayi Mahallesi, 34347, Doğancılar Cd. 86-1, 34672 Üsküdar/İstanbul

Kaptan Paşa Camii

Cami, aynı isimle anılan semtte ve bu semtin, Kaptan Paşa Sokağı ile Aziz Mahmut Efendi Sokağı arasında ve set üzerindedir. Üsküdar ve Boğaziçi’ne bakan hakim bir durumu vardır. Her iki sokağa açılan avlu kapıları bulunmaktadı r. Aziz Mahmud Efendi Sokağı’na açılan kapısı nın sol tarafında Şehzade Seyfeddin adına yaptı rılmış 1141 (1728-29) tarihli klâsik bir çeşme vardır. İki taraşı, taş bir merdivenden üst avluya çıkılmaktadır. Tam karşıda, Kaptan Paşa Sokağı’na açılan harpuştalı kesme taş avlu kapı sı bulunmaktadır. Bu iki kapıda kitâbe yoktur. Sağ tarafta, tek katlı ahşap meşruta binası ve onun yanında abdest muslukları mahalli yer almıştır. Sol tarafta ise, Kaptan Paşa Camii vardır. Mabedin önünde, bugün ahşap olan son cemaat yeri bulunmaktadır. Bunun sol tarafı, kesme taş duvarlı olup, klâsik demir parmaklıklı iki penceresi vardır. Planı kare şeklinde olan cami tek kubbelidir. Muntazam olmayan kefeki taşından yapılmış olup alt üst pencerelerden ışık alır. Üst pencerelerine camları renkli alçı şebekeler yerleştirilmiştir. Alt pencereler klâsik demir parmaklı klı ve mermer sövelidir. Kapakları ahşaptır. Eteğinde 16 penceresi bulunan ve üzeri kurşun kaplı kubbe, sekiz yüzlü bir kasnağa oturtulmuştur. Bu kasnak, mabedin dört köşesinden yarım kubbelerle desteklenmiştir. Kıble tarafı nda cami duvarına oturtulan kubbe kasnağı, kapı yönünde iki mermer sütuna bindirilmiştir. Mermer minberi zarif ve güzeldir. Yan korkulukları şebekelidir. Vaiz kürsüsü ahşap, mihrabı ise alçı istalaktitlidir. Camiin içi, çiniler ve kalem işleri ile bezenmiştir. Çiniler, Edirnekapı civarındaki Tekfur Sarayı’nda yapılmıştır. Yanmadan evvel tamamen çini kaplı olduğu anlaşılan mabedin, bugün yalnız alt pencerelerinin üst hizasına kadar çini döşelidir. Bunlar, XVIII. yüzyıl çinilerinin en güzel örnekleridir. Fakat pek çoğu kaybolmuştur. Bugün yalnız alt bölmede çini görülmektedir.

Adres ve Konum

Aziz Mahmut Hüdayi Mahallesi, Kaptanpaşa Sokağı No:9, 34672 Üsküdar/İstanbul

Mihrimah Sultan Cami Üsküdar

Mihrimah Camii, veya İskele Camii, İstanbul’un Üsküdar ilçesinde meydanda bulunan Mimar Sinan’ın Kanuni Sultan Süleyman’ın Hürrem Sultan’dan olan kızı Mihrimah Sultan için yaptığı camidir. Sinan’ın erken dönem eserlerindendir. Kubbesi üç yanından yarım kubbelerle desteklenmiştir, ama ön cephede yarım kubbe yoktur. Nisan ve Mayıs aylarında Bayezid yangın kulesinden veya o bölgedeki yüksek bir noktadan İskele Camii’sine doğru bakıldığında; sabah gündoğumunda İskele Camii’nin iki minaresi arasından güneşin doğuşu ve akşam gün batımında ise (Hicrî takvime göre her ayın 14’ünde) ayın doğuşu izlenebilmektedir.

Aynı kuleden batı ufkuna Edirnekapı istikâmetine doğru bakılır ise; Mihr-î Mah Sultan Edirnekapı Külliyesi’nde de, sabah ayın akşam da güneşin batışı izlenebilmektedir.

Mihr-î Mah Güneş ve Ay manasına gelmektedir.

Adres ve Konum

Mimar Sinan Mahallesi, 34664 Üsküdar/İstanbul

Silahtar Abdurrahman Ağa Cami

Abdurrahman Ağa Camii, Silahtar Abdurrahman Ağa Camii ya da Paşalimanı Camii, İstanbul’un Üsküdar ilçesinin Sultantepe Mahallesi’nde yer alan, Osmanlı Dönemi’nden kalma tarihi bir camidir. Sultan III. Mustafa’nın silahtarı Abdurrahman Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1765 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1766 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

Zamanla harap olan cami, 1832 yılında II. Mahmut tarafından onarılmıştır. 1995 yılında tekrar onarılmıştır.

Özgün planda bir cami olarak inşa edilmiştir. Daha sonra tekkesi yapılmıştır. Cami, cadde üstü bir konumdadır. Caminin bulunduğu bölge 2008 yılındaki düzenlemelere değin Hacı Hesna Hatun Mahallesi olarak anılıyordu.

Zamanla deforme olan camii için Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 19 Temmuz 2016 yılında yapılan restorasyon ihalesi ile başlayan restorasyon çalışmalarının 2017 yılında tamamlanması planlanmıştır. Yapılan restorasyon çalışmaları ile bu tarihi yapının aslına uygun olarak yaşatılması amaçlanmaktadır.

Adres ve Konum

Mimar Sinan Mahallesi, 34664 Üsküdar/İstanbul

Şemsi Ahmet Paşa Cami – Kuş Konmaz Camisi

​​Üsküdar Salacak tarafı ve sahilde olan Cami İstanbul Boğazı’nın Marmara’ya açıldığı bir noktadadır. Karşısında da Galata Köprüsü ve Haliç uzanır.

Şemsi Paşa’nın Üsküdar’a bakan tarafında yani eski tütün fabrikasının yerinde bir de Sarayı vardı. Yaptıranı Vezir Şemsi Ahmed paşa. İnşa tarihi 988 yani 1580. Mimarı Mimar Sinan’dır. Şemsi Paşa’nın Türbesi Cami’nin sol yanında bitişiktir ve denize bakar. Cami ile Medrese arasındaki avlu bölümünde bir su deşarj rögarı vardır. Bu Mimar Sinan’ın yaptığı eserlerin tümünde tek örnektir.

Cami denize yakın olduğu için lodoslu havalarda, avlu duvarını aşıp pencerelerden Cami’ye giren deniz suyu bu rögar vasıtasıyla denize tahliye edilir. Cami avlusu L planında olup avlu kapısından girişte solda görülmeye değer bir tarihi çeşme su haznesi vardır. L şeklindeki hazirenin Cami kıble duvarı ile avlu duvarı arasında 15 kadar tarihi kabir ve taşları vardır. Bu kabirler son restorasyonda meydana çıkarıldı. Ayrıca çıkarılan bazı tarihi mermer taş eşyalar duvarlara monte edilerek güzel bir görünüme kavuşturulmuştur. Cami’nin minaresi kesme taştan, tek şerefeli ve şerefe korkulukları mermer şebekelidir. Bu Cami’ye ve minareye Kuşkonmaz denir. Cami İstanbul Boğazının Marmara’ya açıldığı bir noktadadır. Karşısında da Galata Köprüsü ve Haliç uzanır. Yani bu nokta, üç denize bakan ve bunların rüzgârlarını alan yerdedir. Hiçbir canlı insan dâhil, rüzgâra karşı kendi isteğiyle uzun zaman durmaz. Hele kuşlar ve diğer hayvanlar rüzgârı sevmezler. Hatta çok kalırsa ölürler. Böyle çok rüzgârlı bir yerdeki camiye de, elbette hiçbir kuş konmaz.

Cami tek kubbeli küçük bir mekândır. Hela girişinde tarihi ve güzel su haznesi vardır. Harim girişi yanları açık antre şeklindedir. Harim kapısı üstünde mahfil vardır. Pencere üstü, kubbe ve duvar yazı Kabartmalı tek örnektir.

Adres ve Konum

Mimarsinan Mh., 34664 Üsküdar/İstanbul

Yeni Valide Camii

Üsküdar çarşısı içinde devrinin en güzel eserlerinden biri olan Yeni Valide Camii, Hakimiyet-i Milliye Caddesi, Balaban Caddesi ve İmam Nasır Sokağı ile çevrili geniş bir alanı kaplar. Cami avlusuna bu yollara açılan beş kapıdan girilir. Hakimiyet-i Milliye Caddesi’ne açılan kapı, çarşı tarafında bulunduğundan ‘Çarşı Kapısı’, eski Bit Pazarı kapısının karşısında bulunan ikinci kapı, ‘Bat Pazarı Kapısı’ veya ‘Sebil yahut Hünkâr Kapısı’ isimleriyle anılırdı. Üçüncü kapı, Arasta Çarşısı’na açıldığından ‘Arasta veya Bedesten Kapısı’, Balaban Caddesi tarafındaki dördüncü kapı, ‘Balaban Kapısı, Cümle Kapısı, İmaret Kapısı veya Mektep Kapısı’ adlarıyla bilinirdi. Beşinci kapı ise, ‘Uncular Kapısı, Değirmen Kapısı, Mescit Kapısı, İmam Kapısı’ isimleriyle meşhurdu. Bu yöndeki kapılar isimlerini, burada bulunan ve yakın zamana kadar duran bir değirmenin taşlarından, Geredeli Mescidi’nden ve İmam Nasır’ın yaptırmış olduğu bir çeşmeden almıştı. Külliye, cami, hünkâr mahŞli, çeşme, sebil, türbe, muvakkithane, mektep, imaret, şadırvan, havuz, su deposu, çarşı, bedesten ve meşruta evlerinden oluşuyordu. Mabet oldukça büyük bir avlunun ortasındadır. Düz bir sahada ve sel yataklarının ortasında yaptırıldığı için su basmaz merdivenlerle çıkılmaktadır. İç avlu veya şadırvan avlusunun iki yanlarında ve bir de cümle kapısı tarafında olmak üzere üç kapısı vardır. Üzerlerinde Hezarfen Mehmet Efendi’nin hattı ile yazılmış âyetler bulunmaktadır. Sol tarafındaki kapı üzerinde imzası vardır. Şadırvan avlusunun her cephesinde alt üst altışar pencere olmak üzere 36 penceresi vardır. Bunlar klâsik demir parmaklıklı ve içten tahta kapaklıdır. Avlunun zemini mermer kaplıdır. Üç tarafı, 14 mermer sütunun taşıdığı 17 kubbeli bir revak ile çevrilmiştir. Orta yerde zarif bir şadırvan yer almıştır. Devrinin en güzel eserlerinden biri olan bu şadırvan tamamen mermerden sekiz yüzlü olarak yapılmıştır. Her yüzün köşelerinde mermer sütunlar vardır. Bu sütunların arasına neŞs pirinç şebekeler yerleştirilmiştir. Ayrıca sütunları biribirine bağlayan kemer altına, mermer oyma şebekeler konmuştur.

Adres ve Konum

Mimar Sinan Mahallesi, 34664 Üsküdar/İstanbul

Sultan Mustafa İskele Camii

Sultan 3. Mustafa İskele Camii şerif, ilk defa 1757 – 1774 tarihleri arasında 17 sene Padişahlık yapmış olan 3. Mustafa tarafından inşa ettirilmiştir.

3. Mustafa tarafından o vakit Kadıköy ‘ün sahil kısmında ve iskele civarında yaptırılan bu cami İskele Camii diye anılmaya başlanmış ve bugüne kadar bu isimle gelmiştir.

Sultan III. Mustafa İskele Camii şerif, 1858 yılında yanması dolayısıyla zamanın Padişahı Sultan Abdülmecit tarafından kağır olarak yeniden inşa ettirilmiştir.

Adres ve Konum

Caferağa Mahallesi, Yasa Cd. No:8, 34710 Kadıköy/İstanbul

Kethuda Çarşı Camii

Kadıköy’ün en eski camii olarak düşünülen Kethuda Camii yaklaşık 450 yıl önce muhtemelen Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapılmıştır. Üzerinde tarih yoktur. Fakat camiin yerinde bir tekke ve bir mescid olduğu Beyazıt Kethudası Mustafa Ağa tarafından tahminen 1550 yılında yapıldığı bilinemktedir. Kahya anlamına gelen kethuda bu yapının padişahın kahyasına ait olduğunu kanıtlar. 1952 yılında tamir edilip, 1989’da restorasyondan sonra minare yapılmıştır. Kadıköy Çarşısı’ndadır.

Adres ve Konum

Caferağa Mahallesi, Serasker Cd. No:16, 34710 Kadıköy/İstanbul