Print Friendly, PDF & Email

Adana Taş Köprü

 

Adana’da Seyhan nehri üzerinde, şehri 2’ye ayıran, Seyhan ile Yüreğir ilçelerini birleştiren, eski adıyla Justinianus Köprüsü, herkesin bildiği adıyla Taşköprü hala dimdik ayakta ve uzunluğu 319 metre kadar ve 13 metre yüksekliğinde. Adana’da görülmesi gereken yerlerden biri olan Tarihi Köprü hakkında sizlere daha detaylı bilgi vereceğiz.

Taşköprü (Saros Köprüsü) tarihteki adıyla Justinianus Köprüsü hakkında resmi kaynak Adana Müzesi’ndeki kitabe Mimar Auxentios tarafından 4. yüzyılda yapıldığı yazılıdır. Evliya Çelebi‘ye göre toplamda 50 adım olduğunu ve 21 gözlü olduğunu, 14 büyük kemeri ile 5 küçük tahliye kemeri olduğu günümüze ulaşmıştır.Fakat kıyı düzenlenmesi ve sahilleri toprakla doldurulma nedeni ile köprü şu anda biraz daha kısalmıştır.

Adana ili deyince akıllara ilk gelen tarihi köprü, Taşköprü, 2000’li yıllardan sonra, araç geçimine kapanmıştır. Tarihi köprü o yıllara kadar anlamsızca genişletilmiş ve bunun sonucu hasar görmüş. Geçirdiği onarımdan sonra köprü araç trafiğine kapatılmıştır.

Taşköprü’nün Tarihçesi ve Özellikleri
Dünyanın en eski ve hala kullanılan az sayıda kalan köprülerden biri, isim olarak Saros Köprüsü, Justinianus Köprüsü ve en sonunda günümüzde Adana Taşköprü olarak anılmaktadır.

Taşköprü’nün yapımını ise Roma İmparatoru Hadrian tarafından yaptırıldığı ve Roma İmparatoru Justinianus zamanında ciddi şekilde onarıldığı aktarılmaktadır. Seyhan Nehri üzerinde bulunan, aslen 21 gözlü olan köprü, Seyhan Nehri’nin ıslahı sırasında 7 gözünün toprak altında kalmasıyla 14 gözlü olarak hizmet veriyor. Yapılışında genişliği için muhtemeler 2 atlı arabanın rahat geçeceği şekilde tasarlanmıştır.

Roma köprülerindeki teknik burada da görülmektedir. Taş Köprü de kullanılan kemerlerin hemen hemen hepsi birbirinden farklı ölçülerdedir. Bunun da sebebi köprünün farklı dönemlere ait inşa tekniğinden kaynaklanmaktadır.

Köprü Ayakların menbaa tarafında ise üçgen şekilli sel yaranlar Osmanlı Devlenti zamanında yapılmıştır. Dikkat ederseniz hepsi aynı teknikte yapılmıştır.

Fakat orjinal genişliğinin bozulması 20.yy’dan sonra kimlerin yaptığı belli değil. Ancak 1948 yılında köprüde Karayolları tarafından geniş çaplı bir onarım yapılmıştır. Bu ilaveler sonrasında köprünün tabliye genişliği yaklaşık olarak 8.00-8.50 m. arasında değişen genişliğe ulaşmıştır.

Taşköprü tüf taşı, mermer ve spolien malzeme kullanılarak yapılmıştır.. Özellikle köprünün doğu tarafının ilk yapıldığı dönemin özelliklerini hala korumaktadır. Köprü de, dolgu duvar tekniği ile geçmişte yapılmış ve doğu kısmı hala ilk günkü özelliğiyle değişmemiştir.

Adana’da Türkülere konu olan tabliyenin yol döşemesindeki parke taşları Adana Valisi Süleyman Bahri Paşa(1899-1908) tarafından yaptırılmıştır. Köprünün ortasında Vali Mahmut Paşa tarafından yaptırılan dinlenme köşkü ise sonraki yıllarda yıkılmıştır.
Şimdilik yapılan ölçümlerde Taşköprü’nün uzunluğu 310 m.dir. Parke taşı ile döşenmiş, genişliği ise 11 metre 40 cm’dir.
Taşköprü’de görülmesi gereken en güzel kalıntılar ise, kuzeyinde 11. gözün üzerindeki kemerde kabartma olarak yapılmış aslan ve ay yıldızlı bayrak kabartmasıdır.